Hoezo biodiversiteit?

“Insecticide is het vermoorden van insecten en herbicide het doden van plantensoorten. Van wie is de natuur eigenlijk? Mag iedereen die zich daarvan iets toe-eigent er mee doen wat hij wil?” Dick de Groot plaatst kritische kanttekeningen bij het debat over biodiversiteit. En noteert dat de diversiteit van de mensheid zelf ook in het geding is. De auteur geeft pittige stof tot nadenken.

Met de uitspraak dat je het herstel van de biodiversiteit ‘niet alleen aan de overheid kunt overlaten’ (minister Carola Schouten, Trouw 13 maart 2019) als schuldbekentenis ben ik het van harte eens. De overheid heeft zich hiervoor volledig gediskwalificeerd. Al in de zeventiger jaren waren de praktijken van Cargill bekend. Dat monsterbedrijf specialiseerde zich in het ‘veredelen’ van graan, waardoor kwetsbare monoculturen ontstonden van gekloonde planten. Het ging daarbij niet om het vergroten van de graanopbrengst, al werd dreigende voedselschaarste vaak als politiek-economisch drukmiddel ingezet, maar om het monopoliseren van de graanmarkt. Monsanto en Bayer horen vanouds bij deze samenzwering. Door de graantelers afhankelijk te maken van kunstmest en bestrijdingsmiddelen, gebrouwen in hun agro-farmaceutische keukens. Natuurlijk waren en zijn overheden met de praktijken bekend. Daar geven ze nog steeds het groene licht voor.

Kun je dan nog iets aan de overheid overlaten als het gaat om het beheren van de natuur? Insecticide is het vermoorden van insecten en herbicide het doden van plantensoorten. Van wie is de natuur eigenlijk? Mag iedereen die zich daarvan iets toe-eigent er mee doen wat hij wil? Gesprekken over bijensterfte, de afname van plantensoorten en het verdwijnen van vogelsoorten worden opgepakt als urgent, maar het is voor politici ook van belang om het niet op te lossen. Dan wordt de agro-business boos, dat gaat kiezers kosten. Het is de politiek die ‘na ons de zondvloed’ betekenis geeft. Natuur en landbouw horen al lang niet bij elkaar, in het belang van de laatste.

‘Er is amper wetenschappelijke kennis over de teloorgang van insecten en andere soorten in het agrarische gebied van Nederland’, staat in het Trouw-artikel ‘De maatschappij is nu aan zet’. Waarschijnlijk wordt het belangrijkste resultaat van het debat over het Deltaplan Biodiversiteitsherstel dat we bijen moeten heropvoeden, zodat ze niet zo dom zijn hun neus in landbouwgewassen te steken. Eigenlijk zouden mensen ook niet in een straal van 20 km rond een bollenveld moeten wonen. Dat bedreigt immers de menselijke biodiversiteit? Zou de € 2,5 miljoen die de minister wil investeren niet moeten gaan naar het verbieden van alle smerigheid die we op gewassen en in vee spuiten? In plaats van studies te doen naar wat maar al te duidelijk is.

Het frustrerende is dat we inmiddels ook al jaren bezig zijn de biodiversiteit van de menselijke soort te bedreigen. Racisme is daar zeker een vorm van en genocide een exponent. In Rwanda noemden ze Tutsi’s niet voor niets ‘kakkerlakken’. Insecticide klinkt minder zwaar dan genocide. We kunnen gifgas dat door de Nazi’s of de Syriërs is gebruikt humanicide noemen, om schadelijke rassen te bestrijden. Zijn we vergeten dat Agent Orange tot doel had om mensen te dwingen het onbewoonbaar gemaakte platteland te verlaten om in steden te gaan wonen? Om die vervolgens met meer effect te bombarderen? Ook de Vietnamezen werden eerst gedehumaniseerd om ze met bestrijdingsmiddelen te lijf te kunnen gaan.

Met gengineering zullen we de menselijke biodiversiteit verder om zeep helpen. Om te beginnen met het ras van Down. Het besef dat wat overheden en bedrijven bewust gedaan hebben met het bestrijden van planten, insecten, vogels en dieren zou ons ernstig moeten verontrusten over wat ons als mens te wachten staat. Niet de overheid, maar wij zijn aan zet.